Rezerwat Kadzielnia

Kadzielnia (295 m n.p.m.) wchodzi w skład położonego w południowej i zachodniej części Kielc wapiennego Pasma Kadzielniańskiego. Najwyższe wzniesienie zwane tzw. Skałką Geologów to relikt dawnej Góry Kadzielnia. Ze szczytu Skałki rozciąga się piękny widok na Karczówkę, Pasmo Zgórskie i Posłowickie oraz masyw góry Telegraf. Sięgając do historii dowiadujemy się, że kamieniołom na Kadzielni istniejący od XVII w. dostarczał surowca m. in. do wypalania wapna. Około 1770 r. powstał pierwszy piec do wypalania wapna, zbudowany z inicjatywy biskupa Kajetana Sołtyka. Wydobycie surowca skalnego stało się przyczyną powstania głębokiego wyrobiska, na najniższym poziomie zalewanego wodami podziemnymi. Dziś Kadzielnia jako efekt trwającej 200 lat działalności górniczej jest terenem niezwykle atrakcyjnym pod względem naukowym, dydaktycznym i krajobrazowym.

W 1962 roku, w części kamieniołomu obejmującej reliktowy ostaniec skalny nazywany Skałką Geologów (o powierzchni 0,6 ha), powstał ścisły rezerwat przyrody nieożywionej. Wzgórze zbudowane jest głównie z górnodewońskiego wapienia skalistego związanego z dawną płycizną węglanową i zawierającego szczątki fauny morskiej (stromatoporoidy, gąbki, koralowce, ramienionogi, mszywioły). Poza stanowiskiem paleontologicznym, ważnym aspektem geologii rezerwatu są również zjawiska krasowe, przejawiające się w występowaniu różnorodnych form krasu powierzchniowego (zagłębienia, żłobki i kawerny krasowe) i wgłębnego (jaskinie, leje i kominy krasowe). Wapienne podłoże rezerwatu Kadzielnia jest także stanowiskiem występowania wielu rzadkich i chronionych gatunków roślinności wapiennolubnej, natomiast w jaskiniach występują cenne gatunki nietoperzy i pająków. U stóp ściany skalnej powstał park rekreacyjny z oddanym w 1971 r. do użytku amfiteatrem, zmodernizowany w 2010 r.

Przez Skałkę Geologów czyli część rezerwatową kamieniołomu Kadzielnia nie przebiega znakowany szlak turystyczny, ale można ją  podziwiać z otaczających rezerwat ścieżek spacerowych. W części wschodniej kamieniołomu zlokalizowane są również punkty widokowe z których oprócz rezerwatu Kadzielnia oraz amfiteatru można podziwiać piękne widoki na pasma Gór Świętokrzyskich.

Teren Kadzielni jest jednym z najbardziej znanych obszarów jaskiniowych, czyli krasowych w Górach Świętokrzyskich, występuję tu 25 jaskiń i schronisk skalnych. Od 2004 prowadzono prace nad udostępnieniem dla turystów kilku tutejszych jaskiń. W wyniku wspominanych działań połączono trzy jaskinie: Jaskinie Odkrywców, Prochownię i Szczelinę na Kadzielni. Od 6 listopada 2012 można zwiedzać mającą ok. 160 metrów Podziemną Trasę Turystyczną na Kadzielni – szczegóły znadziecie tutaj